Cumhuriyet Halk Partisi Giresun Milletvekili Bülent Bektaşoğlu, bazı piyasa aktörlerinin maniplasyona dayalı müdahaleleri sonucunda fındık fiyatlarının son 10 günde 15 TL’den 10 TL’ler düzeyine düşürüldüğüne dikkat çekerek, Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan önlem almasını istedi. Üreticinin elinde tahmini rekolteye göre 300 bin ton fındık bulunduğunu ve bu fındığın 5 lira eksiğine alınmak istendiğini öne süren Milletvekili, Davutoğlu’na “üreticinin 1,5 milyar lira zararını telafi edecek misiniz. 2016 yılında FKB veya TMO’yu devreye sokarak müdahale alımları yapacak mısınız” diye sordu.
Başbakan’ın yanıtlaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi veren Bektaşoğlu, fındığın 39 ilde 400 bin aile tarafından üretilerek Türkiye’nin 2,5 milyar dolar döviz girdisi sağlayan en önemli tarım ürünü olduğunu söyledi.
BEKTAŞOĞLU: “FINDIK İHRACATI YAPTIĞIMIZ YABANCI FİRMALAR TÜRKİYE’DE KONUŞLANDI, FİYAT DÜŞÜRÜREK ALIM YAPIYOR”.
“Fındıkta bu sezon, diğer sezonlardan farklı olarak;üretici ve ülke menfaatleri açısından tehlikeli gelişmeler yaşanmaktadır” diyen CHP Milletvekili Bektaşoğlu, önergesinin gerekçesinde şunları söyledi: “Bunun başlıca nedeni, önceki sezonlardan farklı olarak, şimdiye kadar fındık ithalatı yapan uluslar arası firmaların, ülkemizde sanayici ve ihracatçı konumuna geçmesidir. Bu firmalar geçen sezona kadar ülkemizdeki temsilcileri aracılığı üretilen fındığın %60’ını borsa ve serbest piyasa fiyatlarıyla ihracaat alıcısı olarak alırken, şimdi bizzat aracısız fabrika ve alım merkezleri kurarak belirledikleri fiyattan alım yapmakta ve Türkiye fındık pazarında tekelleşmektedirler.
Bunlara bağlı olan piyasa aktörlerinin spekülasyon ve manipülasyona dayalı müdahaleleri sonucunda, döviz fiyatları artarken fiyat yükselmesi gerekirken tersi olmuş ve son 10 gün içinde fındık fiyatlarında aşırı düşüşler yaşanmıştır”.
“FINDIK 5 TL EKSİĞİNE ALINACAK, ÜRETİCİ VE ÜLKEMİZİN 1,5 MİLYAR LİRA KAYBI OLACAK”
Eylül ayı öncesinde serbest piyasada 20 lira altı ve üstü düzeyinde fiyatlarla işlem gören fındığın fiyatının, yeni mahsul pazara indiğinde önce 12 liraya, ardından da periyodik artışlarla 15 TL’ye yükseldiğini hatırlatan Bülent Bektaşoğlu, “şu anda ise Giresun-Ordu ve Trabzon piyasasında fındık 10-11 TL’ye alıcı bulmaktadır ve düşüş sürmektedir” dedi.
Bektaşoğlu, önergesinde, “Çeşitli kuruluşlarca 700 bin ton olarak tahmin edilen rekoltenin sadece 3’te birlik bölümü pazara indiği düşünülürse; şu anda üreticide ‘fiyat yükselir’ diye beklettiği yaklaşık 300 bin ton civarında bir fındık vardır. Dolayısıyla ilk piyasa açılışı rakamlarıyla kıyaslandığında, bu fındıklar 5 lira eksiğine satın alınacak, bu durumda hem üreticimiz, hem fındık ticareti yapan manavlar, hem de ülkemiz ciddi bir gelir kaybına uğrayacaktır” ifadesini kullandı.
CHP MİLLETVEKİLİ BÜLENT BEKTAŞOĞLU’NDAN
BAŞBAKAN DAVUTOĞLU’NAFINDIKLA İLGİLİ BEŞ SORU
1-AB başta olmak üzere diğer alıcı ülkelerin fındığa ihtiyacı olduğu, piyasadaki fındık miktarının da bu ihtiyacı karşılamadığı bir dönemde, fiyatlardaki düşüşün nedeni konusunda bir bilgiye sahip misiniz?
2-Fındık ihracatının yüzde kaçlık bölümü ülkemizdeki yabancı firmalar tarafından yapılmaktadır? Bu firmaların fiyat belirlemede sınırsız bir etkinliği olduğu doğru mudur?
3- Üreticimizin elinde 300 bin ton gibi bir fındık bulunduğu tahminden yola çıktığımızda, çiftçimiz ve ülkemiz önümüzdeki günlerde 5 liralık fiyat kaybından hesapla, 1,5 milyar lira kayba uğrayacaktır. Karadeniz çiftçisinin bu kaybını telafi etmeyi düşünüyor musunuz, düşünüyorsanız ödemeler ne zaman başlayacaktır?
4-2016 fındık sezonunda da bu tür maddi kayıpların olmaması için üreticimizin ve ülkemizin ve ali menfaatlerini düşünerek, Fiskobirlik veya TMO üzerinden arz-talep dengesini düzenlemek amacıyla müdahale alımları yapacak mısınız?
5- Ülkemize en fazla döviz girdisi sağlayan ve 39 ilin ekonomisin, 400 bin aileyi ilgilendiren fındığın kaderini piyasa spekülatörlerine mi bırakacaksınız, yoksa üretimden ihracatına kadar her alanına hakim olacak değişmez doğruları olan bir devlet politikası oluşturup sahip mi çıkacaksınız? Bunun için bilimsel planlama ve araştırmalar da yapacak bir Fındık Müsteşarlığı ve daire başkanlığı kurmayı düşünüyor musunuz?